Ο Οικουμενικός Πατριάρχης στην Ημερίδα «Η θάλασσα που μας ενώνει»

 Η ομιλία 

Η Θάλασσα που μας ενώνει..., Δέσποινα Μιχελάκη, Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΔΔΕ Δυτ. Θεσσαλονίκης

Το «ξεκίνημα» μιας δραστηριότητας και η συνέχειά της στο χρόνο χρειάζεται έμπνευση, υποστήριξη και συνεχή τροφοδότηση απ΄ όλους όσους ευφορούνται από τον ίδιο προβληματισμό, την αυτή φιλοσοφία και βέβαια τον αειφορικό στόχο για όποιο εγχείρημα και αν αποφασίσει κανείς.

Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση – Η Εκπαίδευση για την Αειφορία στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης αποβλέποντας στη συλλογική προσπάθεια, αξιοποιώντας τις δυνατότητες και της δεξιότητες εκπαιδευτικών και μαθητών οδηγεί τα προγράμματα περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης πέρα από τα στεγανά των στερεοτύπων σε ορίζοντες καινοτομίας, που έχουν χαρακτήρα πολυδιάστατο, στο φυσικό και αστικό περιβάλλον.

Έτσι από το 2009 αξιοποιώντας την ευαισθησία και το πατρικό ενδιαφέρον της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου για το περιβάλλον κατέθεσε θερμή παράκληση στην Παναγιότητά του και εξασφάλισε την Αιγίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου για μια σειρά δράσεων περιβαλλοντικού περιεχομένου που πραγματοποιούνται ως σήμερα στα σχολεία της ομογένειας στην Κωνσταντινούπολη – Ζωγράφειο Λύκειο – Ζάππειο – Μεγάλη του Γένους Σχολή – Θεολογική Σχολή της Χάλκης και από φέτος στο Γυμνάσιο-Λύκιειο και στο Δημοτικό Σχολείο Ίμβρου.

Η αρχική περιβαλλοντική ενημέρωση στον Εκπαιδευτικό κόσμο της ομογένειας εξειδίκευσε την προσπάθεια στην διατύπωση θεματικών ενοτήτων ποικίλου περιεχομένου που στην πάροδο των ετών ανέδειξαν και ικανούς εισηγητές και εμπνευσμένους εμψυχωτές, υποστηρικτές των βιωματικών δράσεων που πλαισίωναν το τριήμερο πρόγραμμα.

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση στα σχολεία της ομογένειας – Άνθρωπος Αειφορία Περιβάλλον – Πόλις Πολίτης Περιβάλλον – Διαλεκτική Σχέση Αξιών / Περιβαλλοντική Κρίση – Τα Ελληνικά Γράμματα στα Σχολεία της Οικουμένης – Η Γεωγραφία ως επίγευση της Πατριδογνωσίας είναι κάποια από τα θέματα που παρουσιάστηκαν στις ημερίδες που πραγματοποιήθηκαν στα προαναφερθέντα εκπαιδευτήρια της Πόλης πάντα υπό την Αιγίδα και πνευματική επιστασία του Οικουμενικού Πατριάρχη, που ο ίδιος με τη σεπτή του παρουσία προσυπέγραφε, ως κεντρικός ομιλητής.

«Το περιβάλλον ως σημείο συνάντησης πολιτισμών» ήταν η θεματική επιλογή για την φετινή χρονιά – συνέχεια κατά περιεχόμενο της ενότητας, που αφορούσε την γεωγραφία και την πατριδογνωσία και συνέπεια της τρέχουσας συγκυρίας, όπου το μεταναστευτικό ρεύμα, το προσφυγικό ζήτημα, μείζονος σημασίας θέμα της επικαιρότητας, οδήγησε στην ανάδειξη «του περιβάλλοντος ως σημείου συνάντησης πολιτισμών»…

…. και η Ίμβρος μας προσέφερε τον ωραίο προορισμό. Εκεί όπου συναντώνται οι πολιτισμοί και συνυπάρχουν.  Εκεί που η ομογένεια στηρίζει τα ελληνικά γράμματα.  Εκεί που τα ελληνικά σχολεία γίνονται σχολεία του κόσμου και παρατηρούν από ψηλά το μεγάλο χάσμα που άφησε πίσω της η «Ιστορία», προσβλέποντας στη συνέχεια της πνευματικής αειφορίας με σεβασμό προς τον Άλλον αλλά και έντονη την πεποίθηση της συνύπαρξης σ’ ένα παιχνίδι «κατόπτρων».

Καταγράφοντας σήμερα εν είδει αναμνηστικού σημειώματος τις εικόνες, τις εντυπώσεις, τα συναισθήματα επιλέγουμε επικουρικά την φωτογραφική μηχανή που μας προσφέρει το ταξίδι, να το μοιραστούμε, αφού κατά το μετείκασμα της τεχνολογίας της λειτουργεί και το δικό μας μεταίσθημα.

Η παραθαλάσσια διαδρομή από την Κεσσάνη ως το λιμάνι Καπάτεπε – Λάμψακος – Μάδυτος – Αιγός Ποταμοί – Τσανάκαλε, αειθαλής η θεώρηση της ιστορίας στους σταθμούς του ταξιδιού, οξύνει τη μνήμη της γνωστικής μας προικοδότησης και ανασύρει σκέψεις για το «γίγνεσθαι» του τόπου που άλλαξε στη γεωγραφία αλλά ωστόσο λειτουργεί ως επίγνωση της δικής μας πατριδογνωσίας.

Σ’ ένα ήσυχο ανοιξιάτικο τόπο μας έφερε το καράβι «και μόνο για την εικόνα αυτή άξιζε το ταξίδι» ακούστηκε να λέει κάποιος εκπαιδευτικός στην άφιξη, όταν το τελευταίο φως του ηλίου άφηνε διακριτικά μια φωτεινή λεπτομέρεια στα βουνά της Ίμβρου και της Σαμοθράκης.

Η επίσκεψή μας στη Μητρόπολη Ίμβρου και Τενέδου, η συνάντηση με τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Κύριλλο και η διάθεση να ακουστεί ο λόγος του απλά αλλά δυναμικά, ανέδειξε τη θέληση του ανθρώπου που φτάνει πέρα από τα όρια οποιουδήποτε μεγέθους, μόρφωσης, καταγωγής, ευγενούς μαρτυρίας, υπηρετώντας έναν σκοπό να κρατηθεί ζωντανός ο τόπος και η μνήμη…

Θα τον ξαναβρούμε πάλι στην Πανηγυρική λειτουργία προς τιμήν μας στην Αγία Βαρβάρα στο Ευλάμπιο το Σάββατο του Λαζάρου, όπου συγκινημένος θα μας ευχαριστήσει σα να είχε χίλιες καρδιές, θα μας αναγνώσει την χαρά του Πατριάρχη, θα γιορτάσει σε χρόνο πρωθύστερο το Πάσχα διανέμοντας Αναστάσιμες λαμπάδες σ’ όλους μας , θα μας φιλέψει, θα ευλογήσει το ταξίδι μας, και εμείς συγκινημένοι θα διαπιστώσουμε «πως ο Θεός υπάρχει στις λεπτομέρειες… εκεί που η ελπίδα, ως πίστη ζώσα δηλώνει παρούσα στον ασπασμό και εναγκαλισμό της εικόνας του Αγίου Δημητρίου που ως δώρο συμβολικά προσφέραμε στον γέροντα να θυμίζει την επίσκεψή μας.

Στο Σχοινούδι θριαμβεύει η θλίψη, αλησμόνητες πατρίδες, άψυχοι τόποι θαμμένοι στην ανθρώπινες ψυχές.  Άνοιξη στην κλεισμένες πόρτες, στα χαλάσματα, στα γκρεμισμένα παραθύρια, τόποι που μάτωσαν και εγκαταλείφτηκαν και  η ζωή ξεχασμένη σ’ ένα ποτήρι καθαρό νερό, ότι απέμεινε από την αρχοντιά και την αξιοπρέπεια της ηλικιωμένης γυναίκας, μοναδικής παρουσίας στο απόβροχο του απριλιάτικου σκηνικού.

Αγκάθι τ’ Αρχιπέλαγος….

Αγκάθι και καρφί….

Ο λόγος του ποιητή μελοποιημένος και τραγουδισμένος από τα νιάτα, τους μαθητές του Γυμνασίου και Λυκείου στα Αγρίδια, ανεβάζει έναν κόμπο στα λαιμό… πάει ο καιρός που ήταν ο κόσμος φωτεινός…. τραγουδούν στην συνέχεια εκπαιδευτικοί και μαθητές σε μια τελετή υποδοχής απλής αλλά ουσιαστικής και γεμάτης από την αγάπη του Διευθυντή του Σχολείου κ. Ι. Καμπουρόπουλου,  του Μορφωτικού Ακολούθου από το ελληνικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη κ. Σ. Γιωλτζόγλου, του κ. Παντελή Βίγκα, επιχειρηματία Άρχοντα του Οικουμενικού Πατριαρχείου Προέδρου του εκπολιτιστικού και μορφωτικού συλλόγου Ίμβρου.

Εγκάρδιες ανταλλαγές χαιρετισμών, συμβολικές σημειολογικές προσφορές και το «κέρασμα» για το ωραίο ταξίδι, για το αντάμωμα που μας έδωσε την ευκαιρία να επικοινωνήσουμε, να συναντήσουμε τα ελληνικά γράμματα στα σχολεία της Οικουμένης και να δηλώσουμε με μια ζεστή χειραψία, μ’ έναν ασπασμό, τη συνέχεια ως εκπαιδευτικοί, συνάδελφοι στον αγώνα τον καλό, την υποστήριξη και την κατάφασή μας στην ευγενή απαίτηση… «μην μας ξεχνάτε»

Άγιοι Θεόδωροι  - Ο τόπος και οι άνθρωποί του.  Η Γενέτειρα του Οικουμενικού Πατριάρχη.  Το μοναδικό αμιγώς ελληνικό χωριό με Έλληνα κοινοτάρχη και μια Δασκάλα με τα χέρια ανοιχτά σε δέηση και ευχαριστία για την επίσκεψη… «εδώ όλα πιάνουν τόπο» μας δήλωσε χαρούμενη, ευγενής, ακούραστη εκεί που μας περίμενε στα σκαλοπάτια του Δημοτικού Σχολείου που μπορεί να μην διαθέτει αίθουσες υποδοχής, διαθέτει όμως την ανοιχτή καρδιά, τον πόθο του δασκάλου που αγωνιά για την γλώσσα, την θρησκεία, την παράδοση, τον τόπο.

Όλος ο σύλλογος παρόντες Έλληνες και Τούρκοι σ’ έναν κοινό στόχο σε αυτόν της αρμονικής συνεργασίας και ωφέλιμης προσφοράς στους μικρούς μαθητές που από αχαλίνωτη παρόρμηση αψήφησαν τους μεγάλους για να χαρούν τα δώρα τους.

Ιστορική Υπόμνημα για την Ίμβρο

Αφιερωμένο στον Παναγιότατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο Α’ «αιωνίου καύχημα της Ίμβρου»

Το ενθύμιο που ο Μορφωτικός και Εκπολιτιστικός σύλλογος μας προσέδωσε σε μια άκρως συγκινητική και ζεστή τελετή και ύστερα η ξενάγηση στο πατρικό σπίτι του Παναγιότατου στο Μουσείο την ενθυμημάτων και των φωτογραφιών του στο καφενείο κουρείο που ο πατέρας του διατηρούσε εξασκώντας επάγγελμα βιοποριστικό.

Η κατηφοριά έφερε τα βήματά μας στην Εκκλησία, στο Νεκροταφείο, εκεί όπου «οι νεκροί θάλλουν αυτή τοις σήμερον» κάτω από τη σημαία και το βλέμμα που αποφάσισε η ιστορία… και αυτόματα τα αχάλαστο και ασύντριφτο του ποιητικού λόγου κατέκλυσε το νου… και έτσι ξαφνικά όπως θα μπαίνει η άνοιξη πίσω δεν θα γυρίσω να κοιτάξω…

Αν ο αναδρομικός λόγος εμπεριέχει τη νοσταλγία είναι βέβαια κάτι αναπόφευκτο και αυτό για τη Ίμβρος όπως όλες οι αλησμόνητες πατρίδες ανασύρει συναισθήματα χαρμολύπης για έναν τόπο που το όνομά του είναι άλλο από αυτό που ξέρουμε.  Η ζωή άλλη και οι άνθρωποι που ήταν μαθημένοι αλλιώς ζουν αλλιώς.

«Μια ακτή, ένα λιμάνι.  Ένα λιμάνι χωρίς θάλασσα.

Είναι αυτό απ’ όπου φύγαμε.  Είναι αυτή η ακτή στην οποία φτάσαμε.. όσοι καταφέραμε να ζήσουμε… ένας τόπος άσβεστος μέσα στην ψυχή μας… Τόλμη; Πνεύμα; Φωνή; Μνήμη;  Σήμερα εκκενώνεται η Μοσούλη και ένας ακόμα τόπος που περνάει στη μνήμη των ανθρώπων της.  Μονάχα η ψυχή του και το «γινάτι» του «να μην ξεχάσω τη ζωή» μπορεί να τον κρατήσει ζωντανό τον άνθρωπο.

Έτσι αποχαιρετήσαμε την Ίμβρο με την υπόσχεση να ξαναγυρίσουμε.  Ο τόπος μας περιμένει να ανακαλύψουμε στη γαλήνη του τοπίου ξανά ακόμα και τον ίδιο μας τον εαυτό μακριά από «των κοσμικών προορισμών τες πολλές συνάφειες».